Culinaire reizen: Smullen op z’n Zweeds

Samen eten zorgt voor verbinding. Zo nemen ze in Frankrijk uitgebreid de tijd voor de lunch met vrienden, familie of collega’s, zoeken Spanjaarden in de avonduren gezamenlijk de tapasbar op en trakteren we in Nederland onze gasten op creatieve, huisgemaakte gerechten. In Scandinavië gaan ze nog een stapje verder en doen ze aan ‘smorging’, een revolutionaire manier om samen met vrienden en familie gezellig te eten.

“Een revolutionaire manier van samen eten”, daar wilden we natuurlijk meer van weten. Voor deze blog zijn we dan ook afgereisd naar Zweden om het verhaal achter ‘smorging’ te ontdekken en we kunnen meteen verklappen: onze culinaire zintuigen werden volop geprikkeld. Reist u mee?

Samen eten zorgt voor verbinding

Kunst van het eten

Foodtrends lijken zich tegenwoordig sneller te vermenigvuldigen dan paddenstoelen op vruchtbare grond. Maar even snel als ze in de hashtag-jungle van Instagram ontkiemen, zo snel verdwijnen ze vaak ook weer. “Maar smorging is wél een blijvertje!”, roept Tanja Dusy overtuigend. En zij kan het weten.

“Maar smorging is wél een blijvertje!”

Deze succesvolle kookboekenschrijfster heeft aan haar liefde voor op Zweden geïnspireerde smorging een nieuw kookboek (‘Smörgås’) gewijd. “Omdat de kunst van het eten zo fijn en zo veelzijdig is”, glundert ze. Smorging, je voelt bij het horen van dit woord meteen dat er iets buitengewoons achter schuilgaat. Een trend die wordt omarmd in zowel steden als Stockholm en Götenborg alsook in afgelegen dorpjes in de schitterende Zweedse natuur.

 Scandinavië

Smorging

Wat is smorging nou precies? Smorging is eigenlijk een buffet waarbij je niet hoeft op te staan. Avondeten zonder koken. Een menu zonder gangen. Een smulfestijn waarvoor je niet wekenlang vooruit hoeft te plannen. Het is niets meer dan gezellig samenzijn aan tafel zonder stress en haast. Klinkt heerlijk toch? En we kunnen het beamen: dat is het ook.

De oorsprong van dit kakelbonte eetfestijn -waarbij alles ineens wordt geserveerd- is een gewone broodmaaltijd. Alleen dan op zijn Zweeds. Maar wat doen de Zweden dan zo anders waardoor de hele wereld enthousiast wil meedoen? In dit Scandinavische land schuiven ze -vaak in het weekend- aan voor het ‘smørgåsbord’, een traditioneel en rijkelijke buffetmaaltijd met volop smörgås (een sandwich), brood en nog veel meer. En hoewel koolhydraten tegenwoordig steeds vaker geschuwd worden, zijn ze hier in de vorm van verschillende broodsoorten, crackers, koeken en grissini (een soort soepstengel) juist erg welkom. Sterker nog: ze zijn de basis voor smorging.

crackers

Overvloed aan lekkernijen

Gewoonlijk wordt er koud beleg bij geserveerd, zoals vis, vleeswaren, kaas, sausjes, spreads en chutneys, maar ook warme toevoegingen zien we steeds meer, zoals gebak en desserts. “Het is een overvloed aan lekkernijen waar je een voldaan en vrolijk gevoel van krijgt”, zegt Tanja. “Iedereen neemt zoveel hij wil en er wordt volop gepraat, gelachen, gegeten, nog meer gepraat, nog meer gelachen en nog meer gegeten.”

Robuuste, houten plank

Bij dit alles wordt het begrip ‘bord’ (vrij vertaald: tafel) erg letterlijk genomen. De tijd van starre buffettafels waar je heen moest lopen alsof het een pelgrimstocht was, is voorbij. Bij het nieuwe smørgåsbord is een grote, robuuste houten plank genoeg. Hierop worden alle lekkernijen op een natuurlijke, haast nonchalante, manier geserveerd en wordt vervolgens midden op de tafel neergezet, zodat iedereen zichzelf kan bedienen.

Vis

Smorging maakt iedereen blij

“Dat vind ik nou precies het fijne van smorging”, zegt Tanja, om vervolgens een situatie te schetsen die iedereen wel kent. “Ik vind het heerlijk om voor vrienden en familie te koken, maar ik merk steeds vaker dat de een geen vlees of vis meer eet, een ander lactose-intolerant is en een derde een speciaal dieet volgt. Op den duur weet je bijna niet meer met welk gerecht je iedereen blij maakt.”

Bij smorging kun je daarentegen niets verkeerd doen. U laat uw creativiteit de vrije loop en maakt iedereen blij: niet alleen de flexitariërs, maar ook de vegetariërs, veganisten en dieet-volgende gasten. “En zelfs de gastvrouw,” lacht Tanja, “want die doet gezellig mee in plaats van dat ze continu in de keuken staat en alle gezelligheid mist.

”Smorging: dit Zweedse culinaire fenomeen heeft ons hart gestolen. Binnen of buiten, ’s-ochtends of ’s-avonds, het kan allemaal. En een ding is zeker: smøllen wordt het sowieso.

‘smørgåsbord’, een traditioneel en rijkelijke buffetmaaltijd met volop smörgås

Ga zelf aan de smorging

Loopt het water u al in de mond en kunt u niet wachten om zelf een smorging te organiseren? Dit is hoe u het aanpakt:

  • Zorg voor een grote, houten plank met voldoende ruimte om alle heerlijkheden op te serveren;
  • Begin met de basis: sneetjes vers, donker roggebrood, knapperige crackers, stukjes toast, geroosterde boterhammen en gezouten (room)boter;
  • Probeer contrast aan te brengen in de toppings: bijvoorbeeld romige witte kaas en scherpe cheddar, zure augurken met dille en gekarameliseerde uienchutney of stevige appel en ingelegde bieten;
  • Denk in vlees en vis: haring is erg populair in Scandinavië, maar ook gerookte zalm, makreel, ham of rundvlees passen erg goed op een smørgåsbord.

Smorging-recept: chutney van veenbessen en uien

Bij een heerlijke smorging zijn chutneys en toppings van essentieel belang. Deze chutney van veenbessen en uien smaakt heerlijk op een broodje met knapperige groenten of bij divers vleesbeleg en is bovendien ook nog eens eenvoudig te maken.

Ingrediënten:

  • 300 gr rode ui;
  • 150 ml rode wijn;
  • 200 ml rode wijnazijn;
  • 100 ml bessenlikeur;
  • 250 gr veenbessen met sap;
  • 1 pakje geleisuiker;
  • Zout en peper naar smaak.

Bereiding:

  • Schil de uien en snijd deze in kleine stukjes;
  • Meng de uien, rode wijn, rode wijnazijn, likeur, veenbessen en geleisuiker in een grote kookpan en breng dit al roerend aan de kook voor ca. 5 minuten;
  • Breng de chutney op smaak met peper en zout;
  • Vul een glazen (luchtdichte) pot met de chutney en zet deze voor 5 minuten ondersteboven.
Op de bank wegdromen bij de reisverhalen van MHK KeukenExpert? Of inspiratie voor uw nieuwe keuken opdoen? Vraag dan ons gratis Keukenmagazine aan. Boordenvol culinaire reizen, keukeninspiratie en heerlijke recepten.
Vraag het Keukenmagazine aan
Keuken­magazine
Keuken­planner